Op 18 september is de Woning van Morgen geopend in één van de 46 proeftuinen van het Programma Aardgasvrije wijken, Hagerhof-Oost in Venlo. Een échte inspiratiewoning. Buurtbewoners kunnen binnenlopen voor informatie, maar ook ideeën inbrengen als het gaat om verduurzamen van een woning. Lees meer over PAW in de praktijk: De Woning van Morgen: een bijzonder huis in de wijk Hagerhof-oost

Op Prinsjesdag maakte het kabinet bekend 1,3 miljard euro uit te trekken voor isolatie, warmtepompen en verduurzaming van maatschappelijk vastgoed. Ook is er financiële ondersteuning voor gemeenten en energieregio’s voor de uitvoering van het Klimaatakkoord. Lees meer over Extra geld voor verduurzaming van woningen en gebouwen

In deze aflevering van de podcastserie 'De regierol van de gemeente in de aardgasvrije wijk' praten we met de gemeente Tytsjerksteradiel (Fr), over hun regierol bij het aardgasvrij maken van het dorp Garyp (700 woningen). Lees meer over Podcast proeftuin Garyp: "We zijn gestart waar de energie zit"

Welke rol speelt een gemeentesecretaris bij het koppelen van opgaven aan de warmtetransitie en wat betekent die koppeling voor de gemeentelijke organisatie? Peter Derk Wekx, gemeentesecretaris van Alphen aan den Rijn, deelt zijn visie en de uitdagingen die bij koppeling komen kijken. Lees meer over Peter Derk Wekx: Hoe meer opgaven we koppelen, hoe groter de meerwaarde op alle fronten

Dit jaar zijn vier leerkringen rondom technische oplossingen gestart voor gemeenten met een proeftuin. De tips die daaruit voortkomen delen we met álle gemeenten. Lees meer over deze tips, de online community en het terugkijken van het webinar over de Standaard en streefwaarden. Lees meer over Update vanuit de leerkringen van proeftuingemeenten

Vanuit de Toekomstagenda Groningen komen er 4 extra proeftuinen bij PAW: Krewerd, Zonnedorpen Loppersum, Zuidwolde en Steendam-Tjuchem. Het aardgasvrij maken van deze dorpen gaat samen met de versterkingsopgave in het aardbevingsgebied. Lees meer over Toekomstagenda Groningen levert vier nieuwe proeftuinen aardgasvrije wijken op

Hoe ontwerp je een participatieproces voor het aardgasvrij maken van een wijk? Dit kan door iedereen de mogelijkheid te geven om mee te doen en samen te werken aan een betrouwbare kennisbasis. Het zijn twee van de vijf uitgangspunten die klimaatpartners onlangs met elkaar hebben opgesteld. Lees meer over Vijf uitgangspunten voor een participatie-aanpak aardgasvrij

Het aardgasvrij maken van een wijk is een kans om sociaal-economische en fysieke opgaven, zoals klimaatadaptatie, aan te pakken. Sommige maatregelen laten zich goed combineren en vergroten draagvlak onder bewoners. Hoe je dat kan doen laten we zien in een infographic, podcast en een inspiratieboek. Lees meer over Koppelkansen: verbinden van opgaven in de wijk

De DoeTank Publieke Ontzorging is sinds 9 juni van start. Een kennis- en leertraject dat onderzoekt hoe het voor woningeigenaren makkelijker gemaakt kan worden om hun woning toekomstbestendig (en daarmee duurzaam) te verbouwen. In de DoeTank werken gemeenten, BZK en andere partijen samen. Lees meer over Start DoeTank Publieke ontzorging van woningeigenaren

Uit het onderzoek naar bewonerstevredenheid in zeven proeftuinen blijkt dat een goed participatieproces essentieel is voor tevredenheid. Betaalbaarheid, een concreet aanbod, wel of geen bewonersinitiatief en regelmatig informeren zijn daarbij van invloed. Lees meer over Onderzoek bewonerstevredenheid in proeftuinen

Voor gemeenten heeft PAW een stappenplan ontwikkeld die kan helpen bij het opstellen van een uitvoeringsplan om de wijk of buurt aardgasvrij te maken. Het stappenplan noemt per stap welke opties een gemeente heeft, wat relevante vragen zijn en welke informatiebronnen benut kunnen worden. Lees meer over Handig stappenplan uitvoeringsplan gereed

De derde en laatste ronde proeftuinen aardgasvrije wijken gaat een maand later van start. De Tweede Kamer heeft een motie aangenomen om eerst het bewonerstevredenheidsonderzoek af te wachten. PAW organiseert informatiebijeenkomsten voor gemeenten op 6 en 8 juli. Lees meer over Start 3e ronde proeftuinen opgeschoven naar rond 1 juli

Met de beantwoording van een aantal vragen over de derde ronde proeftuinen heeft de Tweede Kamer voor de volledigheid ook de concept uitvraag ontvangen. De definitieve uitvraag volgt naar verwachting volgens planning op 1 juni. Lees meer over Concept uitvraag derde ronde proeftuinen bekend

Alle wijken van het gas af. Dat vergt een goede samenwerking tussen ‘binnen’ en ‘buiten’. Bewoners in een goed participatietraject betrekken is al een hele klus. Maar hoe sluit je die externe participatie-aanpak aan op de interne organisatie van je gemeente? We praten erover met Mirjam Fokkema. Lees meer over Mirjam Fokkema (Platform31): Hoe verbind je de binnenwereld met je werk buiten?

Raadsleden hebben basisinformatie nodig over de warmtetransitie, zodat zij hun rol hierin goed kunnen bepalen en invullen. Leon van den Beucken, raadslid gemeente Venlo, vertelt hier meer over in zijn blog: ‘De warmtetransitie, nog veel terra incognita’. Lees meer over De warmtetransitie, nog veel terra incognita

Hoe krijgen je bewoners mee in de overgang naar aardgasvrij? Een bekende opgave voor gemeenten. Een (online) Climathon kan hierbij helpen. Lees meer over Inzet van Climathons om bewoners in actie te krijgen

De voorgangsrapportage van het Programma Aardgasvrije wijken over 2020 levert een goed beeld van wat er in de proeftuinen geleerd is en ook wat er nodig is. Lees meer over Voortgangsrapportage 2020: leren in praktijk is noodzakelijk en kost tijd

Een belangrijk onderdeel van de aanpak in de proeftuinen is om te komen tot een goede businesscase. In dat kader zijn op verzoek van PAW twee analyses gedaan door het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) en Rebel. Lees meer over Een goede businesscase is de basis

In de derde ronde proeftuinen moet isolatie onderdeel zijn van de aanpak en de mate van isolatie moet gericht zijn op het bereiken van de standaard voor woningisolatie. Deze standaard geeft aan wanneer de woning goed genoeg is geïsoleerd om aardgasvrij te kunnen worden. Lees meer over Nieuwe standaard voor woningisolatie

Rebel onderzocht de kwaliteit van de businesscases van de 19 proeftuinen uit de tweede ronde. De kwaliteit is verbeterd en verdere verbetering is mogelijk. Lees meer over Kwaliteit tweede ronde proeftuinen verbeterd

Het aantal bewonersinitiatieven dat zelf aan de slag is met plannen voor een aardgasalternatief is flink gestegen. De Participatiecoalitie maakte in opdracht van PAW een rapport met 20 lessen uit de praktijk. Lees meer over Bewonersinitiatieven aardgasvrij: 20 lessen uit de praktijk

Het online Congres Aardgasvrije Wijken op 4 maart trok bijna 1400 deelnemers. De talkshow, 10 themasessies en het PAW-buurthuis zijn vanaf nu terug te kijken. Lees meer over Congres Aardgasvrije Wijken met 1400 deelnemers goed bezocht

Slimme koppelingen tussen de energietransitie en het verbeteren van wijken. Dat is het doel van de City Deal “Energieke wijken, duurzaam en sociaal”, die op 4 maart ondertekend werd tijdens het Congres Aardgasvrije wijken door het Rijk, diverse gemeenten en woningcorporaties en Platform31. Lees meer over City Deal “Energieke wijken, duurzaam en sociaal”

In november zijn alle gemeenten uitgenodigd om de voortgangsrapportage transitievisie warmte in te vullen. De deadline voor het invullen van deze rapportage is verlengd tot 15 maart. Lees meer over Deadline voortgangsrapportage transitievisie warmte verlengd naar 15 maart

In dit e-zine vertelt programmamanager Rindert Groeneveld van de gemeente Pijnacker-Nootdorp hoe proeftuin Klapwijk met geothermie uit het kassengebied aardgasvrij wordt gemaakt. Daarnaast ook anderen aan het woord over ‘aardgas’ en de transitie naar nieuwe energiebronnen. Lees meer over Het EZK e-zine ‘Aardgas in Nederland’ is uit

Directeur Kristel Lammers van Nationaal Programma Regionale Energie Strategie (NPRES) blikt vooruit op de reis die de dertig energieregio’s in Nederland hebben af te leggen op weg naar 2030. Hoe staan de regio’s ervoor en hoe is de samenwerking met de gemeentelijke aardgasvrij-opgave? Lees meer over Kristel Lammers (NPRES): De energietransitie is een sociale transitie

Schrijf je nog snel in voor het online Congres Aardgasvrije Wijken op 4 maart. Meepraten over dilemma’s en keuzes bij het verduurzamen van de gebouwde omgeving? Dat kan tijdens het online evenement Under construction van het Uitvoeringsoverleg Gebouwde Omgeving van het Klimaatakkoord op 11 maart. Lees meer over Schrijf je in voor het Congres Aardgasvrije Wijken en evenement ‘Under construction’

"Ik ga nooit met mensen in gesprek over het aardgasvrij maken van wijken. Daar hebben mensen niets mee." Liesbeth van Tongeren, wethouder Energietransitie, werkt aan een duurzaam Den Haag. Haar boodschap: stem je boodschap af op wie je voor je hebt, maak het relevant. En varieer in vorm. Lees meer over Liesbeth van Tongeren (gemeente Den Haag): Samen werken aan iets positiefs geeft energie

Gisteren publiceerde het Nationaal Programma RES het online magazine Onze Toekomst. Het magazine laat de energietransitie en de Regionale Energiestrategie (RES) tot leven komen via persoonlijke portretten en verhalen. Lees meer over Magazine Onze Toekomst brengt energietransitie tot leven

In 46 gemeenten wordt binnen proeftuinen gewerkt aan het aardgasvrij maken van een woonwijk, dorp of buurt. Tussen 2018 en 2022 wordt door het hele land ervaring opgedaan. Hoe pak je dat aan, een wijk aardgasvrij maken? In deze rubriek gaan we op zoek naar antwoorden. Lees meer over Uitgelicht: Overvecht-Noord

Het verduurzamen van een gebouw of woning is voor eigenaren vaak ingewikkeld. Daarom wordt ingezet op ontzorging. BZK heeft in samenwerking met PAW en brancheorganisaties een eerste marktinventarisatie laten maken van het aanbod. Met wie kunnen gemeenten samenwerken? Lees meer over Wegwijs in het ontzorgingsaanbod

Het thema Verbinden van opgaven uitgelicht. Hoe verhoudt het aardgasvrij maken van wijken zich tot de vraag naar werkgelegenheid? Hoe vergroot je de leefbaarheid door verduurzaming van de wijk? Hoe koppel je de aardgasvrijtransitie aan de herinrichting van de openbare ruimte? Lees meer over Hoe koppel je het aardgasvrij maken aan andere opgaven die spelen in de wijk?

Met een interactieve tool bewoners motiveren en helpen van bewoners richting aardgasvrij wonen. Hoe werkt dat? De makers zoeken drie gemeenten om de eerste versie te testen in een pilot. Lees meer over Deelnemers gezocht voor pilot motiveren van wijkbewoners

In 46 gemeenten wordt binnen proeftuinen gewerkt aan het aardgasvrij maken van een woonwijk, dorp of buurt. Tussen 2018 en 2022 wordt door het hele land ervaring opgedaan. Hoe pak je dat aan, een wijk aardgasvrij maken? In deze rubriek gaan we op zoek naar antwoorden. Lees meer over Nagele uitgelicht

Hoe pakken kleinere gemeenten de energietransitie aan? Platform31 deed hiernaar onderzoek in opdracht van het Programma Aardgasvrije Wijken en bundelde de aanpakken, lessen en kansen. Lees meer over Kleine gemeenten aan de slag met de energietransitie

“Denk verder dan aardgasvrij in je wijkaanpak en focus op je participatieproces. Dan win je veel meer”, zegt directeur Roel Woudstra van Buurkracht. Voor het Programma Aardgasvrije Wijken bundelde de stichting de drie belangrijkste voorwaarden voor bewonersparticipatie in de energietransitie. Lees meer over Buurkracht deelt lessen voor wijkaanpak

Minister Ollongren kent aan 19 gemeenten een rijksbijdrage toe voor het aardgasvrij of aardgasvrij-ready maken van een dorp, wijk of buurt. In totaal gaat het om een bedrag van bijna 100 miljoen euro. Lees meer over Selectie tweede ronde proeftuinen aardgasvrij bekend

Om een volledig functionerend warmtenet in een wijk te realiseren, is het belangrijk dat de hele buurt achter het initiatief staat. In dit artikel lees je hoe de Benedenbuurt in Wageningen dit voor elkaar kreeg. Lees meer over Hoe betrek je buurtbewoners bij je warmte-initiatief? Geleerde lessen uit de Benedenbuurt Wageningen

Een goede samenwerking tussen bewoners en gemeente is cruciaal om draagvlak te krijgen voor een aardgasvrijaanpak. In de wijk De Buitenpepers in Den Bosch is afgelopen jaar veel geleerd over hoe dat er in de praktijk uit kan zien. Het resultaat: een plan dat door de bewoners zelf is opgesteld. Lees meer over Aardgasvrijplan voor en door bewoners De Buitenpepers in Den Bosch

De Participatietafel Energie (DuurzaamDoor) en Publiek Denken organiseren woensdag 30 september de online dialoogtafel 'Een zoektocht naar draagvlak'. Simone van Trier gaat in gesprek met wetenschappers en ervaringsdeskundigen over de dilemma’s rond participatie en draagvlak in de energietransitie. Lees meer over Online Dialoogtafel over de zoektocht naar draagvlak

Welke rollen kunnen raadsleden spelen bij de transitie naar aardgasvrije wijken? En hoe kunnen ze die rollen goed invullen? Die vragen staan centraal in een reeks online bijeenkomsten voor raadsleden en griffiers die Platform 31 in samenwerking met onder meer PAW organiseert. Lees meer over Eigen rol van raadsleden in de warmtetransitie

De behoefte aan praktische modellen voor vergaande ontzorging van woningeigenaren groeit. De Bouwagenda ontwikkelt hiervoor op verzoek van BZK een publieke aanpak. De Bouwagenda komt graag in contact met gemeenten die deze ontzorgingsaanpak in een experiment willen uitproberen en doorontwikkelen. Lees meer over Bouwagenda werkt aan een concept voor publieke ontzorging

Bij leren hoort weten wat je doet en wat het oplevert. Het PAW heeft een monitoringssystematiek ontwikkeld die de voortgang van de proeftuinen en het programma in beeld brengt. Daarbij hoort een combinatie van reflectie, feiten en cijfers en een onafhankelijke wetenschappelijke analyse. Lees meer over Plan van aanpak monitoringssystematiek PAW gereed

Ben jij in jouw gemeente bezig met een uitvoeringsplan om te komen tot een aardgasvrije wijk of buurt? En wil je meedenken over het stappenplan dat het Kennis- en Leerprogramma (KLP) ontwikkelt? Meld je dan aan voor de leerkring Uitvoeringsplan op 5 oktober! Lees meer over Meedenken over het stappenplan Uitvoeringsplan?

Op 20 mei publiceerde de Algemene Rekenkamer haar verantwoordingsonderzoek 2019 van het ministerie van Binnenlandse-Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Het Programma Aardgasvrije Wijken is hierin als beleidscasus doorgelicht. Lees meer over Rapport Algemene Rekenkamer over PAW

Was jouw gemeente van plan om een aanvraag in te dienen voor de tweede ronde van de proeftuinen, maar heeft er toch van afgezien? Dan komen wij graag in contact om een paar vragen te stellen voor de evaluatie van de aanvraag- en selectieronde. Deze input nemen we mee naar de derde aanvraagronde. Lees meer over Gezocht: gemeenten die uiteindelijk hebben afgezien van het indienen van een proeftuinaanvraag

Voor het verduurzamen van woningen verstrekt het Nationaal Warmtefonds sinds februari 2020 financiering aan particuliere woningeigenaren en Verenigingen van Eigenaren (VVE’s) vanaf 8 appartementen. Lees meer over Nieuwe financieringsmogelijkheden via het Nationaal Warmtefonds

Verbetering van de Informatievoorziening voor de Energietransitie (VIVET) bundelt en maakt informatie beter vindbaar voor gemeenten, provincies, RES-regio’s, netbeheerders en adviesbureaus. VIVET is gestart in 2019. Ondertussen zijn de eerste resultaten geboekt. Benieuwd welke dat zijn? Lees meer over Eerste resultaten VIVET beschikbaar

Data zijn onontbeerlijk bij het opstellen van de transitievisie warmte. De Datavoorziening Energietransitie Gebouwde Omgeving (DEGO) gaat gemeenten helpen bij het werken met deze data. In de tool komen data uit verschillende bronnen samen die gemeentes nodig hebben om hun plannen op te stellen. Lees meer over Niene Boeijen (DEGO): Gebruikersbehoeften basis voor DEGO

Hoe gaat het met de proeftuinen, en wat betekent de coronacrisis voor hun contact met de wijk? Lees meer over Uitgelicht: videobellen met drie proeftuinen in coronatijd