Er waren echter twee aanvragen die zij graag ook hadden geselecteerd vanwege de kwaliteit en de waardevolle toevoeging aan de portefeuille, maar die nét niet de selectie hadden gehaald, omdat het budget niet toereikend was.
Naar aanleiding van een motie van een aantal Tweede Kamerleden, waarin verzocht werd om subsidie toe te kennen aan alle afvallers, heeft de minister toegezegd te kijken naar wat mogelijk is ten aanzien van een aantal niet-geselecteerde aanvragen. Door een kasschuif van het PAW-budget* zijn er middelen beschikbaar gekomen om de twee aanvragen die de Adviescommissie als ‘reserve’ had aangemerkt alsnog te selecteren. Het gaat om de proeftuinen in:
- De Heuvel/Amstelwijk in Leidschendam-Voorburg
- Het dorp Anjum in Noardeast-Fryslân
In totaal zijn er nu 66 proeftuinen. Hiermee zijn alle middelen uitgeput die voor proeftuinen beschikbaar waren.
Met de aanpak in Leidschendam-Voorburg komt er een proeftuin bij waarin onder andere wordt ingezet op thermische energie uit drinkwater op grote schaal. Daarnaast is het participatietraject goed ingericht. Zo kunnen bewoners vooraf op verschillende manieren en op verschillende locaties (op school, in het zwembad, in een voorbeeldwoning en het winkelcentrum) ervaren wat de overstap op schone energie betekent voor de alledaagse handelingen.
De aanpak in het dorp Anjum in Noardeast-Fryslân is een mooi voorbeeld van een initiatief van een lokale energiecoöperatie in het buitengebied. De Adviescommissie was met name positief over de wijze waarop het participatieproces is vormgegeven. Zo zal de communicatie veelal vanuit de coöperatie en verschillende dorpsverenigingen zelf komen. Ook is het bijzonder dat ook kinderen als doelgroep gezien worden. De aanpak koppelt zowel fysieke als sociale opgaven (waaronder energiearmoede) aan het aardgasvrij maken van het dorp.
Van PAW naar NPLW
De komende jaren komt het in de warmtetransitie aan op versnelling en opschaling in de uitvoering. Gemeenten hebben in de gebouwde omgeving de regie en zullen daarbij worden ondersteund vanuit het nieuwe Nationaal Programma Lokale Warmtetransitie (NPLW). Dit interbestuurlijke programma bouwt voort op het Programma Aardgasvrije Wijken en het Expertise Centrum Warmte en zal 1 januari 2023 starten. Het leren van de proeftuinen aardgasvrije wijken zal ook in het NPLW een belangrijke plek krijgen.
Link naar de kamerbrief
*Het betreft een kasschuif van het PAW-budget van € 10 mln. van 2027 naar 2022. Deze schuif is opgenomen in de 1e suppletoire begroting en is inmiddels goedgekeurd door zowel de Tweede als Eerste Kamer.