Verleiden
In een video wordt de aanpak van de gemeente Hilversum getoond toen stadsgas plaatsmaakte voor aardgas. “Een mooi voorbeeld van ontzorging, maar nu we van het aardgas afgaan, ziet dat er natuurlijk anders uit,” zegt gespreksleider Jurgen de Jong van het ministerie van Binnenlandse Zaken. en Koninkrijksrelaties (BZK). Wouter van den Wildeburg van Fakton licht toe: “Eén van de grootste verschillen is misschien wel dat we nu snel te maken hebben met een rode businesscase. Er zitten hoge kosten aan en dat betekent dat je moet gaan verleiden”.
Particulieren in beweging krijgen
Van den Wildeburg vertelt over het onderzoek van Fakton. “Proeftuinen, gemeenten, VNG en BZK stelden de vraag welke randvoorwaarden en spelregels er nodig zijn om particulieren in beweging te krijgen.” Een belangrijke constatering is dat de particulier de urgentie nog weinig voelt, waardoor er weinig vraag is waar de aanbieder op wil inspelen. De overheid kijkt ondertussen naar hoe ze hier een rol in kunnen pakken.
De randvoorwaarden en spelregels
Wat is er nodig? Van den Wildeburg licht de belangrijkste uitkomsten van het onderzoek toe: pak een dominantere rol als overheid; richt je op de doelgroep ‘de waardzoeker’; bereid je goed voor voordat je de woningeigenaar benadert; zorg voor een waarde-positieve propositie; zorg voor verbreding van financieringsmogelijkheden; en zorg voor effectieve ontzorging.
Pilot in Berkum
Joke Kok van de gemeente Zwolle zegt over de pilot in Berkum: “Er gaat minimaal 40 uur per deelnemer in ontzorgen zitten”. Dit is niet haalbaar voor gemeenten, daarom kijken ze naar hoe dat efficiënter kan. “We willen naar onze inwoners luisteren en ze ontzorgen, maar niet meer geld uitgeven dan er is.” Daarvoor is een model ontwikkeld dat inzicht geeft in de geldstromen. Ook is een bedrijf ingehuurd dat kijkt naar opschaling.
Hoe kan de markt het anders doen?
René Pie van Klimaatmissie Nederland geeft aan dat het niet gaat om wat er gedaan kán worden, maar om wat er gedaan móet worden. En om dat te bereiken kan de markt het anders doen. “De fabrikant kan een volledig en goed product aanbieden, waarbij ook onderhoud en vervanging meegenomen wordt. Het is geen gek idee om daarbij ook prestatiegaranties te geven”. Pie sluit af: “Het is wel van belang dat de woningeigenaar controle houdt over het proces.”
Niet dwingen
We zijn hard op weg maar er is ook nog veel te doen, is de conclusie. Zo moet bijvoorbeeld de continuïteit gewaarborgd worden, geeft Pie aan. Kok: “Wij willen bewoners niet dwingen, waardoor het lastig is om voor continuïteit te zorgen”. Maar er is hoop: “De inzichten in hoe we het zo goed mogelijk kunnen regelen voor onze inwoners worden steeds scherper.”