Gevoel van urgentie

Uit onderzoek blijkt dat transities een boost krijgen van een ramp, begint Van Hal haar betoog. “Als er iets verschrikkelijks gebeurt, wil iedereen zo’n situatie in de toekomst voorkomen.” Van Hal refereert naar de Watersnoodramp in 1953. Drie weken na de ramp werd de Deltacommissie opgericht. Na een jaar startte de bouw van de kleinste stormvloedkering. “Het gevoel van urgentie was zo groot dat niemand zich afvroeg óf het moest gebeuren, het gebeurde gewoon.”

Visie op wonen

Nu, tijdens de coronapandemie, schakelt het kabinet niet zo snel. Wel groeit het besef dat we in de toekomst mogelijk vaker te maken krijgen met een pandemie. Dat vereist een langetermijnvisie, stelt Van Hal. Ook is de visie op wonen voor veel mensen veranderd. We moeten noodgedwongen binnenblijven. Ventilatie en isolatie zijn daardoor belangrijker geworden. Ook hunkeren we naar een fijne, groene buitenruimte in de buurt.

Oproep van burgemeesters

In juni 2020 schreven vijftien burgemeesters van grote steden een brief aan het kabinet. Ze riepen op tot het vrijmaken van meer geld voor kwetsbare gebieden, want daar vallen grote klappen tijdens de coronapandemie. Van Hal: “In kwetsbare wijken zie je over het algemeen weinig groen. Ventileren en isoleren gebeurt vaak ook niet. We zijn al met de energietransitie bezig, maar het is nu extra belangrijk om ermee aan de slag te gaan, juist in kwetsbare wijken.”

Energietransitie als kans

De coronapandemie kan dus een kans zijn voor de energietransitie in kwetsbare wijken, concludeert Van Hal. Maar hoe veranker je een langetermijnvisie, gericht op het verminderen van de impact van de pandemie, in het beleid? In de gemeenten Utrecht en Eindhoven zijn ze al begonnen. “Deze maand komt Utrecht met een Transitievisie Warmte”, vertelt Anne-Jo Visser, manager energietransitie in gemeente Utrecht. Ook Eindhoven volgt snel. Beide gemeenten zien de energietransitie als een kans om meer te doen in een wijk. “In kwetsbare wijken willen we goed kijken naar de openbare ruimte en meer groenvoorzieningen aanleggen”, vertelt Roozbeh Nikdel, projectleider energietransitie in gemeente Eindhoven. De coronapandemie zorgt voor versnelling. Visser: “De gemeente Utrecht heeft ondanks de vele bezuinigingen meer geld beschikbaar gesteld voor kwetsbare wijken, zoals Overvecht-Noord.”