Maar wát zijn de elementen die daarvoor zorgen? En hóe kun je die elementen efficiënt toepassen? Host René Schellekens ging met zijn tafelgasten in gesprek over het meekrijgen van buurtbewoners in de energietransitie.

Host René Schellekens ging in gesprek met:

• Marijke Wobben, senior adviseur bij RVO.
• Aranka Sinnema, gedragsexpert bij onderzoeksbureau Duwtje.
• Anke Lodder, ontwikkelaar duurzaamheid bij de gemeente Tytsjerksteradiel.

Focus op gedragstechnieken

In het verleden lag de focus voor het verduurzamen van woningen met name op techniek en financiën.  Marijke: “Daar hebben we de wedstrijd niet mee gewonnen”. In het onderzoek gedrags-interventies hebben we daarom factoren  getest waarmee we bewoners wél mee kunnen krijgen in het stappen zetten naar een aardgasvrije woning.

Vertrouwen door commitment en sociale beïnvloeding

Voor het enthousiasmeren van mensen blijkt de persoonlijke aanpak heel succesvol, maar ook heel arbeidsintensief. Dit onderzoek bracht in kaart welke elementen in deze aanpak belangrijk zijn en hoe je die kunt verweven in andere minder arbeidsintensieve middelen. Zo spelen commitment en sociale beïnvloeding een belangrijke rol bij het wekken van vertrouwen. “Als we die twee zouden combineren, kunnen we opschaling creëren en het effect versterken”, aldus Aranka.

Het effect van commitment

Gedragsexpert Britt van den Heuvel legt in een filmpje uit op welke manieren je commitment kunt toepassen. Ze noemt het publiekelijk uit laten spreken van mensen en het laten nemen van een kleine eerste stap. Maar ook dat het belangrijk is om feedback te geven na een actie in de vorm van een compliment of erkenning.

Commitment is onlangs toegepast bij een van de proefgemeenten: Tytsjerksteradiel. Bewoners kregen een deurmat cadeau na een woningscan. De deurmat met de tekst “Stap voor stap gasvrij” is door vrijwel iedereen al neergelegd. Anke: “Dit past goed bij de cultuur en de mensen die hier wonen. En het belangrijkste is dat mensen na het zien van de deurmat naar het energiehuis in het dorp zijn gegaan voor meer informatie.” Aranka vult aan: “Mensen die de deurmat hadden ontvangen, hadden ook een hogere intentie om de woning te verduurzamen.”

Gewenst doelgedrag vaststellen

Voordat je gaat nadenken over middelen is het essentieel om je doelgroep en het gewenste doelgedrag vast te stellen. Wat wil je dat mensen doen? En welk middel past hierbij? Aranka: “Zoek naar middelen die passen bij de organisatie, het budget en die passen bij het doel.” In de deelnemende proeftuinen bleek nog niet altijd nagedacht te zijn over het doel van bepaalde middelen. “Door middel van doorvragen kwamen ze tot de conclusie dat bijeenkomsten bijvoorbeeld helemaal niet het juiste middel was”, aldus Aranka. 

Toepassing van sociale beïnvloeding

Naast commitment is sociale beïnvloeding van belang. Gedragsexpert Ruben Dummer vertelt in een filmpje over drie manieren van sociale beïnvloeding:

• Gebruik een gelijke ander als afzender van jouw communicatie.
  Betrek bijvoorbeeld een buurtbewoner die al meerdere stappen heeft gemaakt naar aardgasvrij wonen. Iemand die op ons lijkt of die we herkennen, vertrouwen we sneller.
• Communiceer persoonlijk en maak gebruik van het wederkerigheidsprincipe.
  Voeg bijvoorbeeld persoonlijke elementen toe zoals een handgeschreven tekst. We zijn eerder geneigd iets terug te doen wanneer iemand moeite voor je doet.
• Zet sociale bewijskracht in door het gedrag van andere mensen zichtbaar te maken.

Meer weten?

Meer lezen: Het inspiratiedocument en het volledige onderzoeksrapport vind je hier. 

Klik op de afbeelding hieronder om het webinar te bekijken.