Sociale cohesie en eenzaamheid

Door het maken van een wijkanalyse heb je een beter beeld gekregen van de wijk. Dat helpt bij het leggen van de juiste verbindingen, waardoor betrokkenheid en draagvlak van bewoners voor het aardgasvrij maken van de wijk wordt vergroot. Door te verbinden zorg je niet alleen voor een succesvollere aanpak aardgasvrije wijken, maar draag je ook bij aan andere belangrijke (gemeentelijke) opgaven. In deze inspiratiesheet lees je hoe je slim verbindt met de opgaven die er al liggen op het gebied van sociale cohesie en eenzaamheid.

Sociale cohesie en eenzaamheid als belangrijke opgaven in de wijk

Tijdens de wijkanalyse heb je geconcludeerd dat sociale cohesie en eenzaamheid belangrijke opgaven zijn in de wijk die je aardgasvrij wilt maken. Afhankelijk van de kenmerken van de wijk, de mensen die er wonen en hun achtergrond zijn er uiteenlopende kansen voor verbinding.

Verken samen win-win situaties

Maak eens kennis met collega’s van afdelingen die bezig zijn met sociale cohesie en eenzaamheid in de wijk, denk aan sociale zaken, welzijn en milieu. Vul die verkenning aan met gesprekken met andere relevante partijen in de wijk zoals zorg- en welzijnsorganisaties. Je zult zien dat je al snel tot verrassende win-win situaties komt. Zo zou je wellicht aan kunnen sluiten bij bestaande bewonersbijeenkomsten om je aanpak aardgasvrij in te brengen. Of zou je bij zelf te organiseren bijeenkomsten extra ruimte kunnen scheppen voor bewoners om elkaar te ontmoeten. 


Kansen door en tips voor verbinding

Het begint door anders te kijken. Indien er in de wijk die jij aardgasvrij wilt maken ook opgaven zijn op het gebied van sociale cohesie en eenzaamheid is het aardgasvrij maken van de wijk niet het enige doel. Je wilt de wijk zowel op fysiek als op sociaal niveau verbeteren. Voor beide opgaven betekent dit investeren in de relatie met bewoners. Enerzijds om het draagvlak te vergroten voor de warmtetransitie van de wijk. Anderzijds om de sociale verbindingen in de wijk te versterken. Dit vraagt om een extra tijdsinvestering die op lange termijn leidt tot een fysiek én sociaal sterkere wijk.

Enkele concrete tips over hoe je dit aanpakt:

  • Zorg dat je niet meteen met kant-en-klare oplossingen komt, maar met bewoners in gesprek gaat over wat zij belangrijk vinden in hun wijk: “Hoe kan de wijk in zijn totaliteit beter worden van het aardgasvrij maken?”
  • Als je opgaven gaat verbinden ligt complexiteit op de loer. Houdt het daarom klein en concreet, zorg dat je niet in gesprek gaat over grote vergezichten.
  • Verken eens of je aan kunt sluiten bij het inspraakorgaan dat er al is vanuit de sociale opgave. Vul die groep eventueel aan met bewoners die specifieke kennis over of ervaring hebben met aardgasvrije wijken. Dat zorgt voor verrassende verbindingen en mogelijk ook tot een ander gesprek.
  • Bekijk de opgave zowel vanuit het collectief alsook vanuit het individu, de individuele bewoner. Belangen en standpunten kunnen vanuit verschillende perspectieven anders zijn.
  • In elke wijk wonen mensen die geen of weinig sociale contacten hebben of onderhouden. Kijk of je met hen in contact kunt komen via sleutelpersonen of professionele organisaties.
  • Wellicht kun een bestaande ontmoetingsplek ombouwen tot een aardgasvrije ‘Woning van Morgen’. Zo maak je aardgasvrij tastbaar en zorg je voor nieuwe ontmoetingen tussen wijkbewoners. Lukt dat niet in je bestaande ontmoetingsplek, kijk dan of je een leegstaande woning in de wijk hebt die je zou kunnen inrichten als ‘Woning van Morgen’.
  • Inspirerende activiteiten organiseren, die te maken hebben met de energietransitie én het verbeteren van de woonkwaliteit, kunnen tegelijkertijd een sociale functie vervullen, zoals:
    • Excursie naar een afvalverwerking, een rioolwaterzuivering met winning van biogas of een windmolenpark;
    • Workshop elektrisch koken.
  • De werkzaamheden voor het aardgasvrij maken van een wijk kunnen goed gecombineerd worden met de ontwikkeling van nieuwe ontmoetingsplekken. Denk bijvoorbeeld aan zitbankjes en buitensportlocaties.
  • Speel budget vrij om initiatieven die bijdragen aan sociale cohesie of eenzaamheid te steunen. Daardoor ontstaat onderlinge verbinding en draagvlak voor aardgasvrije wijken.

Voordelen van slim verbinden voor jou, de wijk en de gemeente

Bij het verbinden van opgaven ligt complexiteit op de loer. Maak daarom goede procesafspraken en een duidelijke rol- en taakverdeling met collega’s en samenwerkingspartners bij andere organisaties die in de wijk actief zijn. De voordelen van een integrale aanpak zijn vele malen groter dan de nadelen. Door te verbinden is de kans op het realiseren van een aardgasvrije wijk groter, wordt de wijk sterker op meerdere fronten en levert het de gemeente kostenbesparingen, efficiëntie, betrokkenheid en draagvlak op. Grijp deze kans daarom aan. Samen kom je verder!

Praktijkvoorbeeld gemeente Helmond

In Helmond is gekozen voor een brede aanpak. Al sinds 2015 steekt men de koppen bij elkaar en werkt men aan een integrale aanpak van de energietransitie. Vanuit dit grote doel zijn er vele kleinere projecten geïnitieerd maar vooral ook ondersteund. Advies vanuit gemeente Helmond: “Je zult je als gemeente moeten laten zien in de wijk. En dan niet vanuit een allesbepalende regierol, maar juist vanuit een stimulerende en meedenkende rol. Het succes komt van de mensen zelf.”

Als je op zoek gaat naar verbinding in een wijk, straal dat dan ook uit vanuit de gemeente door elkaar op te zoeken en de successen samen te vieren.
Nathalie van der Zanden, ex-wethouder gemeente Helmond

Lees meer over de aanpak in Helmond op www.allelichtenopgroen.nl.

Cookie-instellingen