Wonen er veel jongeren in een wijk die van het aardgas af gaat? Dan zijn er kansen om jongerenbeleid hieraan te verbinden. Betrek jongeren bijvoorbeeld bij creatieve oplossingen en de uitvoering. Dat creëert meer begrip en betrokkenheid, biedt jongeren kansen én kan eventuele overlast helpen beperken. Lees hoe gemeente Den Haag dit deed, met Project Olievlek. Heb je zelf ook een voorbeeld van het betrekken van jongeren bij het aardgasvrij maken van een wijk? Laat het ons weten via paw@minbzk.nl. 

Project Olievlek

Mohammed El Menhali is een ondernemende welzijnswerker in onder andere de Schilderswijk in Den Haag. Bijna iedereen in die buurt kent hem. Voor veel jongeren is Mohammed een rolmodel, voor buurtgenoten een vraagbaak en voor de gemeente een belangrijk contactpersoon. Mohammed El Menhali startte het Project  Olievlek. Hij leidde een multiculturele groep jongeren op tot energiecoaches, met het doel via de jongeren aardgasvrij wonen tastbaar en dichterbij te brengen. Inmiddels geven de coaches buurtbewoners voorlichting en workshops over energiebesparende maatregelen en afvalscheiding. Huisbezoeken zijn onderdeel van het werk van de energiecoaches.  Zij delen energiestarterspakketten uit en hielpen bij het plaatsen van tochtstrippen, spaarlampen en radiatorfolie. De inzet van deze jongeren zorgt ervoor dat meer inwoners weten van de voordelen van energiebesparing en de jongeren krijgen respect en tonen maatschappelijke betrokkenheid.

Mohammed El Menhali zegt daar zelf over: "Zie het aardgasvrij maken van een wijk niet als een ‘opdracht’ maar bekijk alle ingrediënten en ga op zoek naar gepaste oplossingen. En doe dit vooral mét de bewoners!"

Betrek vroegtijdig betrokkenen – juist inwoners

Wil je weten bij welke activiteiten jij jongeren kunt betrekken in jouw wijk? Praat dan eens met collega’s het sociaal domein (Jeugdwet, de Wmo, de Participatiewet, de Wet gemeentelijke schuldhulpsanering en de Wet passend onderwijs).

Ga eens mee de wijk in met een wijkmanager die de buurt goed kent en sterk signaleert wat er speelt, zoals Mohammed El Menhali. En die begrijpt dat er ook andere opgaven voor jongeren liggen. Samen sparren geeft je inzicht en inspiratie. Is er aandacht en vertrouwen van de jongeren? Laat hen dan meedenken.

Het is ook aan te raden om gesprekken aan te gaan met andere relevante partijen in de wijk. Denk aan onderwijsinstellingen, woningcorporaties, ondernemersverenigingen, jongerenwerkers, maatschappelijke, religieuze en culturele organisaties en vrijetijdsverenigingen (speeltuinen, sport). Informeer ook eens bij Natuur- en Milieu Educatie-centra om de jongste kinderen, hun ouders en de scholen te bereiken. De verschillende invalshoeken geven inspiratie en bieden kans op verrassende win-win situaties. Misschien kun je bijvoorbeeld, als er toch werkzaamheden in de wijk plaatsvinden meteen een speelveld of een hangplek voor jongeren aanleggen. Zulke mogelijkheden helpen het draagvlak voor aardgasvrij wonen te vergroten onder jongeren en indirect onder hun ouders. En: bewustwording bij de jongeren legt een basis voor een positieve houding ten opzichte van duurzaamheid in de toekomst.

Kansen en tips

Jongeren staan meer open voor vernieuwing. Ook voor duurzame vernieuwing. Maak duurzaamheid daarom bespreekbaar en 'gewoon'.. Als de jongeren eenmaal positief staan tegenover de aardgasvrije opgave en andere duurzame maatregelen is het later vaker vanzelfsprekend. En die boodschap geven zij weer door aan hun ouders en later aan hun kinderen. In multiculturele buurten zijn jongeren extra waardevol omdat zij duurzaamheid bespreekbaar kunnen maken bij groepen die de gemeente niet makkelijk bereikt door taalverschillen..

Specifieke kansen en tips ten behoeve van de verbinding aardgasvrij met jongeren:

• Doe alles wat je rond jongeren doet, met die jongeren en andere inwoners.
• Neem de tijd om het vertrouwen te verdienen van de jongeren. Leg duurzame ambities niet op; ga in dialoog, wees uitnodigend en stimuleer initiatieven.
• Is er een initiatief van een groep jongeren of een organisatie? Faciliteer de duurzame uitvoering. Overweg bij een initiatief tot een nieuw club- of buurthuis bijvoorbeeld aan zonnepanelen, die op termijn stroom leveren aan de huizen in de buurt.
• Vergroot de sociale samenhang. Zorg bijvoorbeeld voor een plek in de wijk waar jong en oud kunnen samenkomen. En deel daar af en toe de plannen voor duurzame maatregelen; de reacties geven je waardevolle informatie..
• Besteed extra aandacht aan kansarme jongeren in de wijk. Betrek ze actief en biedt perspectieven door bijvoorbeeld een training/stage/werkervaring plek aan te reiken in de energiesector.
• Organiseer samen met onderwijsinstellingen in de wijk een energy battle. Of bekijk samen opties en ondersteuning bij techniekonderwijs over groene energie.
• Levendige en begrijpelijke educatie over de voordelen van duurzaam wonen zorgt in de toekomst ervoor dat de ecologische voetafdruk van inwoners kleiner wordt. Kijk daarom ook eens naar de inspiratiesheets over klimaatadaptatie, verbetering fysieke leefomgeving en gezondheid.

Fotografie: Valerie Kuypers