Het uitvoeringsplan op buurt- of wijkniveau heeft meerdere functies. Als gemeente bepaal je zelf de scope en het detailniveau van het uitvoeringsplan. Op hoofdlijnen heeft het uitvoeringsplan de volgende vier functies.

Concretiseren van de visie op aardgasvrij in de wijk of buurt

• De meeste gemeenten hebben al een globale visie op aardgasvrij opgenomen in het coalitieakkoord, een programma duurzaamheid, de omgevingsvisie of de transitievisie warmte. Het uitvoeringsplan draagt bij aan het ordenen en concretiseren van de visie op het aardgasvrij maken en/of isoleren van de wijk of buurt. Daarmee biedt het handelingsperspectief.
• Een onderdeel van deze visie is een weloverwogen keuze over de rol die je als gemeente op je wilt nemen.
• Het uitvoeringsplan draagt bij aan de integratie van beleid dat een relatie heeft met aardgasvrij (ruimte, milieu, wonen, participatie, financieel, etc.)
• De concretisering van de visie in het uitvoeringsplan biedt een grondslag voor het nemen van een investeringsbesluit en de onderbouwing van de uitvoerbaarheid.

Instrument in het democratisch proces

• Betrokkenheid van de raad en het college van B en W bij de totstandkoming van het uitvoeringsplan draagt bij aan het politiek-bestuurlijke draagvlak voor de aanpak op buurt- of wijkniveau. Inzicht in de dilemma’s en alternatieven behorende bij het uitvoeringsplan draagt bij aan de snelheid van latere besluitvorming en eenduidige communicatie vanuit de gemeente.
• Het uitvoeringsplan wordt vastgesteld door het college van B en W. Het is belangrijk om de raad in een vroeg stadium te betrekken aangezien zij het omgevingsplan, waar het uitvoeringsplan uiteindelijk in landt, vaststelt.

Participatie en communicatie

• Het opstellen van een begrijpelijk uitvoeringsplan draagt bij aan de communicatie over de ambities van de gemeente richting bewoners, gebouweigenaren en eventuele uitvoerders.
• In het Klimaatakkoord is de afspraak opgenomen dat het uitvoeringsplan wordt opgesteld in samenspraak met betrokken stakeholders. Participatie is tevens een vereiste wanneer het uitvoeringsplan landt in het omgevingsplan.
• Het maken van concrete afspraken met de netbeheerder, corporaties en eventuele burgerinitiatieven is in het bijzonder relevant. Wij adviseren je hen tijdig te betrekken.

Onderbouwen van wijzigingen in het omgevingsplan

• Het omgevingsplan is het juridische sluitstuk van beleidskeuzen die in het uitvoeringsplan en daaraan voorafgaande besluiten zijn gemaakt. Het uitvoeringsplan is een belangrijke bouwsteen voor de onderbouwing van het besluit tot wijziging van het omgevingsplan. De inhoud van het uitvoeringsplan vormt een belangrijke basis voor de regels die in het omgevingsplan worden vastgelegd. 
• Zie ook ‘uitvoeringsplan als programma onder de Omgevingswet’.