Eerste 80 woningen aardgasvrij
Proeftuin Garyp is er één van het eerste uur. Deze proeftuin van gemeente Tytsjerksteradiel werd geselecteerd in de eerste ronde van het Programma Aardgasvrije Wijken met hun ambitieuze plan ‘de energietransitie van onderop’. De uitvoering is nu in volle gang met als eerste resultaat: 80 woningen aardgasvrij. Dat is dankzij gemotiveerde bewoners die dit met intensieve ondersteuning van de lokale energiecoöperatie en het energieloket ‘It Enerzjyhûs’ en landelijke en gemeentelijke subsidies voor elkaar kregen.
Investeringen voor een deel van de woningen te groot
Voor een deel van de woningen blijkt de investering om nu volledig van het aardgas af te gaan groot. Garyp is een dorp met veel verschillende woningtypen; vrijstaand, twee-onder-één-kap en rijwoningen, uit bouwjaren van voor de oorlog tot nu. De ervaring leert dat tot op heden de gemiddelde investering € 26.000 euro bedraagt. Voor een groot deel van de woningen, met name de woningen gebouwd tussen 1945-70, is de investering rond € 40.000. Bij woningen gebouwd voor 1945, zeker woningen die geen spouwmuur hebben, is de investering veel hoger dan € 40.000. Voor deze woningen is in één keer van het aardgas gaan een enorme stap. Financieel, maar ook wat betreft tijd en overlast, omdat de woning vaak van boven tot onder aangepakt moet worden.
Spoor 2: invoering stapsgewijze aanpak
Gemeente Tytsjerksteradiel kiest er daarom voor om voor de woningen waar de investeringen te groot zijn, ook de stapsgewijze aanpak mogelijk te maken. Dat betekent dat de woningen eerst ‘aardgasarm’ worden gemaakt, zodat ze later met een paar aanpassingen toch van het aardgas af kunnen. Alleen woningen van voor 1995 die te maken hebben met een investering van meer dan € 26.000, komen in aanmerking voor ‘spoor 2’. Zij kunnen kiezen voor de subsidie om volledig aardgasvrij te worden of voor de subsidie om een tussenstap te maken met isoleren en hybride oplossingen. Projectleider Jacob Miedema: ‘We laten de mensen zien wat de investeringen en de kosten zijn voor beide opties: aardgasvrij of hybride. Mensen kunnen vervolgens zelf de keuze maken. Soms scheelt het maar een paar duizend euro en kiezen mensen toch voor direct aardgasvrij’.
Leren door te doen
Deze aanpassing in het plan van de proeftuin Garyp past bij ‘leren door te doen’, het motto van het Programma Aardgasvrije Wijken. De gemeente heeft samen met de bewoners ervaren dat er een extra spoor nodig is om de aanpak voor iedereen haalbaar en betaalbaar te maken. PAW heeft de stapsgewijze aanpak eerder al onderdeel gemaakt van de uitvraag voor de derde ronde proeftuinen.