Tom de Groot, werkzaam voor NPLW, sprak met regio regisseur Eric Dieleman uit de Drechtsteden over de voordelen van deze regionale samenwerking in de warmtetransitie. 

Er wordt in de regio Drechtsteden veel samengewerkt in de warmtetransitie. Waardoor komt dat en wat maakt dat partijen elkaar weten te vinden?

"Naast dat de regio al een geschiedenis van samenwerking had, is er een aantal redenen waarom verschillende partijen elkaar opzochten in de warmtetransitie. Samen bereik je meer. Die samenwerking is nadrukkelijk breder dan alleen gemeenten. Zo hebben in de Drechtsteden de samenwerkende wooncorporaties hun nek uitgestoken door gezamenlijk woningen als startmotor voor het warmtenet aan te bieden, omdat collectieve warmteoplossingen voordeliger uit kunnen pakken. Het is nu belangrijk om met alle partijen samen door te pakken met de aansluiting van het volgende vastgoed. Daar zullen ook particuliere woningen onderdeel van zijn.  

We werken ook samen omdat dit technisch efficiënter is. Het regionale warmtebedrijf HVC zoekt naar mogelijkheden om warmtebronnen te koppelen in de regio. Het schaalniveau voor de geothermie die HVC wil gebruiken, is bijvoorbeeld alleen haalbaar als het warmtenet de gemeentegrens doorkruist. Dit kan alleen wanneer verschillende gemeenten op de hoogte zijn van elkaars plannen en situatie.

Meerdere gemeenten hebben bij het opstellen van de Transitievisies Warmte methoden en uitgangspunten uitgewisseld. Daardoor leren we van elkaars inzichten en werken we efficiënt. Het levert ook eenduidigheid op. We spreken meer dezelfde taal. Het einddoel in de samenwerking bij beleidsvorming moet niet zijn om exact dezelfde visie te hebben. Het is juist erg belangrijk om de gedeelde belangen te verkennen, met respect voor onderlinge verschillen. Ondanks de sterke samenwerking, vind je ook bij ons in iedere visie de lokale kenmerken terug."

Welke rol vervul jij als regiocoördinator in het tot stand brengen van samenwerking?

"Een samenwerking vraagt er om dat je elkaar regelmatig spreekt en goed op de hoogte bent van elkaars plannen en uitdagingen. Ik organiseer daarom zowel ambtelijke als bestuurlijke bijeenkomsten. Het is de uitdaging om iedereen de vraagstukken niet alleen door hun eigen bril te laten bekijken, maar ook door elkaars bril. Dat is soms best intensief, maar je kunt zo wel met elkaar meer bereiken.

Daarnaast ben ik goed op de hoogte van de ervaringen en lessen die verschillende gemeenten leren in de lokale aanpak. Dat maakt het mogelijk om verbindingen te leggen en gemeenten onderling te laten leren. Het mooie van kennis delen is dat je ook kennis kunt halen. Dat geldt niet alleen binnen de eigen regio, maar ook voor kennisuitwisseling tussen de regio’s. Als je zelf open bent, krijg je ook veel terug is mijn ervaring. Daarnaast is het delen van kennis gewoon leuk. We zijn allemaal aan het leren en pionieren, door ervaringen te delen helpen we elkaar. Ook bij het opzetten van pilots biedt de regio een kans. Ik wil bijvoorbeeld graag samen een mooi programma voor all-electric-aanpakken opstellen.

De regio heeft tot slot een belangrijke netwerkfunctie. Zo hebben we een bestuurlijk regionaal overleg met de wethouders, het warmtebedrijf, de netbeheerder en de directies van wooncorporaties. Daarnaast hebben we een strategisch regionaal overleg met dezelfde partijen op ambtelijk niveau. Zo zorgen we dat zowel ambtelijk als bestuurlijk de neuzen dezelfde kant op staan."

Waar zie jij kansen om de Specifieke Uitkering voor de regionale structuur Lokale Warmte in te zetten?

"De Specifieke Uitkering, of SPUK-regeling, helpt ons om de regionale samenwerking te versterken. Samenwerken in de regio vergt energie en organisatie. Met de regeling krijgen we hier meer middelen en mensen voor. Enerzijds voor meer inzet op de regionale vraagstukken. Anderzijds biedt de SPUK-regeling mogelijkheden om lokaal expertise te delen. Hierbij moet de lokale inbreng wel geborgd zijn. Niet alle functies zijn geschikt om te delen, maar waar het haalbaar is zullen we meer mensen voor verschillende gemeenten in gaan zetten.

Wij hebben gelukkig al een basis. De beleidsvorming en mijn eigen rol heb ik al genoemd, maar ook de regionale regisseur energiebesparing en de communicatie- en participatiecollega’s zijn belangrijk voor ons.

In de Drechtsteden verwachten wij dat het collectieve warmtenet ook voor particulieren een kans zal bieden. Dat betekent een intensivering voor communicatie en participatie, zowel op regionale als lokale schaal. De SPUK komt voor ons dus op het juiste moment."