Gebruikersbehoeften basis voor tool

In Datavoorziening Energietransitie Gebouwde Omgeving (DEGO) vind je data, aanvullend op de data in de Leidraad, die je kunt gebruiken bij het opstellen van een transitievisie warmte. DEGO wordt ontwikkeld op basis van gebruikersbehoeften. Het Kennis- en Leerprogramma (KLP) vraagt hiervoor input van gemeenten. Niene Boeijen werkt mee aan DEGO. Ze is webcartograaf en ze werkt voor VNG Realisatie die de technische ontwikkeling trekt. "DEGO is een tool die gemeenten heel praktisch gaat helpen bij het datagedreven werken aan de transitievisie warmte."

DEGO is een tool die gemeenten heel praktisch gaat helpen bij het datagedreven werken aan de transitievisie warmte. 

Wat is DEGO?

"Het is een website met data die aan de basis liggen van de transitievisie warmte. Het gaat om veel verschillende gegevens, bijvoorbeeld over het soort bouw in een wijk, de samenstelling van huishoudens, energielabels. Maar ook om verbruiksgegevens van gas en elektriciteit, en het terugleveren van energie aan het net. Het is een website om op een toegankelijke en gemakkelijke manier data te ontsluiten. Zo ondersteunen we gemeenten bij het nemen van beslissingen over de warmtetransitie."

 

Hoe hangt DEGO samen met de Leidraad?

"Uiteraard zorgen we ervoor dat DEGO logisch samenhangt met de Leidraad van het ECW. De Leidraad bestaat uit twee delen, de Startanalyse en de Handreiking lokale analyse. De Startanalyse is een technisch-economische doorrekening van de nationale kosten van vijf verschillende warmte-alternatieven voor alle CBS-buurten in Nederland op basis van landelijk beschikbare data. De Handreiking lokale analyse geeft aan hoe je het beeld van de Startanalyse kunt detailleren op basis van lokale data en sociaal-economische data, en waar deze data te vinden is. DEGO streeft ernaar de data die in de Handreiking benoemd wordt, zo inzichtelijk mogelijk voor gemeenten te ontsluiten. Voor data die niet centraal ontsloten kunnen worden (bijvoorbeeld lokale planningsdata), ondersteunt DEGO gemeenten bij het combineren van die data met de landelijk beschikbare data."

Hoe verzamelen jullie de juiste data voor gemeenten?

"Wat we bouwen moet een weerspiegeling zijn van wat gemeenten nodig hebben. We werken samen in een team. De datajagers mailen en bellen om de data te verkrijgen, bijvoorbeeld van de energieleveranciers en woningcorporaties. De IT’ers zetten de beschikbare data in een database om ze bruikbaar te maken. De visuele presentatie is mijn taak. Daarnaast hebben we twee collega’s die veel contacten onderhouden met gemeenten en die goed in de inhoud zitten. Het is cruciaal – en gek genoeg ook best uniek – dat we met al deze disciplines in één team samenwerken. Je hebt elkaar allemaal nodig om iets te kunnen maken dat werkt voor gemeenten."

Wat voegt DEGO toe aan bestaande tools?

"Het onderscheidende is dat dit dashboard wordt gebouwd vanuit de ervaring van gebruikers. Ik wil dat de verhaallijn erin zit die gemeenten doorlopen bij het nemen van beslissingen. Eerst de basisdata, en dat je desgewenst de statistiek kunt toevoegen van data die je ziet op de kaart. Maar naar die lijn ben ik nog op zoek, daarom wil graag met gebruikers praten. Wat is de volgorde van de stappen? Wanneer heb je welke informatie nodig? Technologisch sluiten we aan bij Common Ground en NLX, bijvoorbeeld data ontsluiten met de NLX systemen en de frontend in het common ground design systeem. De huidige tools bevatten open data, op het dashboard komen ook gesloten data. Denk aan karakteristieken van de wijk, wat is het gemiddelde inkomen? Wat zijn de sociale karakteristieken? Hoe oud zijn de gasnetten? Gemeenten kunnen inloggen om data te zien die ze niet meer zelf hoeven te verzamelen. Zo hoeft niet elke gemeente afzonderlijk in gesprek met haar netbeheerder om beschikking te krijgen over de data."

Hoe kunnen gemeenten jullie bereiken tijdens de coronacrisis?

"Binnen het KLP wordt elke twee weken een kleine bijeenkomst gehouden over datavoorziening en elke zes weken een grote. De deelnemers praten mee over de doorontwikkeling van de datavoorziening, horen als eerste wat er speelt en ze wisselen ervaringen uit met collega’s van andere gemeenten. Dit vindt nu online plaats. Het is daardoor minder gemakkelijk om iemand aan te schieten en te netwerken. Voor mij waren de bijeenkomsten dé plek om in contact te komen met gebruikers. Daarom vraag ik gebruikers via deze weg om met hun ervaringen bij te dragen aan de nieuwe datavoorziening."

Welke gebruikers zoek je?

"Het is voor mij interessant om te praten met mensen die de transitievisie warmte al klaar hebben. Ik wil graag weten welke stappen ze hebben doorlopen en wat ze daarbij voor informatie nodig hadden, en ook wat ze bij de bestaande tools hebben gemist. Daarnaast wil ik praten met de mensen die nu bezig zijn met de transitievisie warmte. Ook om straks te testen wat gebruikers handig en duidelijk vinden. Denk aan het aan- of uitzetten van kaartlagen. Is het bijvoorbeeld handig dat de ene kaartlaag uitgaat als je de andere aanzet? Of soms zie je data niet omdat het zeer fijnmazige informatie betreft. Is het dan handig dat de app automatisch inzoomt?"

Het is voor mij interessant om te praten met mensen die de transitievisie warmte al klaar hebben. Daarnaast wil ik praten met de mensen die nu bezig zijn met de transitievisie warmte.