Proeftuin uitgelicht: Eindhoven

30-10-2019
61967 keer bekeken

Blijf op de hoogte

Op de hoogte blijven van het nieuws op deze pagina? Log in of maak een account aan. Klik op de knop 'VOLGEN' bovenaan deze pagina. Dan krijg je bericht als er iets op deze pagina wijzigt. 
 

Ik wil een account

 

In 27 proeftuinen wordt gewerkt aan het aardgasvrij maken van een woonwijk. Tussen 2018 en 2022 wordt door het hele land ervaring opgedaan. Hoe pak je dat aan, een wijk aardgasvrij maken? In de rubriek ‘proeftuin uitgelicht’ gaan we op zoek naar het antwoord.

Een verbeterde woning zonder er financieel op achteruit te gaan

Wethouder Duurzaamheid Rik Thijs: “De energietransitie mag vooral niet tot ongelijkheid leiden. Wij moeten als gemeente met een aanbod komen dat eigenaren niet kunnen weigeren – een verbeterde woning zonder er financieel op achteruit te gaan.”
Om dit te bereiken hoopt de gemeente op de ontwikkeling van nieuwe financiële regelingen, subsidies vanuit de Rijksoverheid en technische innovaties. “De proeftuin in ’t Ven laat zien dat we dit nodig hebben, anders wordt het lastig om de klimaatdoelstellingen voor 2030 te halen.”

’t Ven aardgasvrij

Roozbeh Nikdel is de projectleider energietransitie voor de gemeente Eindhoven. “Onze proeftuin is in de wijk ’t Ven, omdat deze dichtbij een bestaand warmtenet ligt dat aangesloten is op een biomassacentrale op basis van snoeihout uit de regio. Allebei eigendom van de gemeente. De proeftuin zet in op de uitbreiding hiervan om de wijk van het aardgas af te halen.” ’t Ven bestaat uit bijna tweeduizend woningen, die 50/50 verdeeld zijn in particulier bezit en eigendom van woningcorporaties. Hoe gaat de proeftuin met deze verschillende groepen om? “In de wijk waren de woningcorporaties al in gesprek met hun huurders om de woningen te renoveren en aardgasvrij te maken. Deze basis hebben wij gebruikt voor de proeftuin.”

Participatie centraal

“Het traject heeft drie sporen: participatie, technisch onderzoek en financiering. Elk van deze sporen heeft één rail voor particulier bezit, en één voor de woningcorporaties. Deze laatste zorgen voor communicatie en participatie met huurders.” Hoe is dat geregeld voor de particuliere bezitters? “Eindhoven wil dat bewoners zelfeigenaar zijn van de transitie. Dat betekent zelf meedenken een keuzes maken. Bewoners zijn verantwoordelijk voor het opstellen van het buurtplan.” Het proeftuin-team komt niet bij individuele bewoners thuis. “Ik houd geen keukentafelgesprekken, daarvoor is de wijk te groot”, aldus Nikdel. Eindhoven werkt samen met twee partijen: Buurkracht kijkt samen met de bewoners naar de mogelijkheden in de buurt en per woning en Omons verzorgt een online platform op basis van open data.

Haalbaarheidsonderzoek

“In ons projectteam werkt de gemeente samen met woningcorporaties en de netbeheerder. Wat is er nodig om uiteindelijk een aanbod te hebben richting de bewoners? En wat is er inhoudelijk, financieel en juridisch nodig om dit te realiseren?” De projectleider legt uit dat het aardgasvrij maken van woningen kostbaar is. “Uit de doorrekeningen van de businesscase blijkt dat voor bestaande woningen de komende tien jaar vooral collectieve oplossingen technisch en financieel haalbaar te maken zijn. Maar dat is vaak weer afhankelijk van de beschikbaarheid van een warmtebron in de buurt. En die zijn in Eindhoven schaars.”

Reflectie

Nikdel weet dat in de huidige situatie de alternatieven voor warmtenetten nog niet rendabel zijn. Daarom is de experimenteerfase zo waardevol. Het gaat om een complex thema, en de proeftuinen zijn bezig om dit mee in kaart te brengen. Wat voor kennis kun je na het eerste jaar delen? “Planvorming is lastig. De dynamiek van een stad is moeilijk te combineren met planning op de lange termijn. Je kunt wel plannen maken voor 2050, maar wat voor stad is Eindhoven dan? Het zou jammer zijn om in te zetten op een bepaalde infrastructuur, om later geconfronteerd te worden met veranderd draagvlak.” De projectleider gaat verder: “Draagvlak onder gepensioneerden, dat is ook een uitdaging blijkt in de praktijk. Het is een groeiende bevolkingsgroep. Wat is hun motivatie om in te zetten op een aardgasvrije toekomst als de business case van het alternatief alleen over langere periode financieel haalbaar te krijgen is?”

Wat kunnen andere gemeenten van deze proeftuin leren?

“Participatie!”, zegt de projectleider energietransitie meteen. “Betrek de belangrijkste spelers zo snel mogelijke bij je plannen. Maar denk als gemeente eerst zelf goed na over de richting en het eventuele aanbod. Je hebt een strategische rol in het proces.”
De gemeente Eindhoven wil begin 2020 een concreet plan opleveren over de toekomst van aardgasvrije wijken: welke bewoners kunnen wanneer overstappen op een alternatief voor aardgas? Het doel op korte termijn: ’t Ven in 2030 van het aardgas af is.

Afbeeldingen

X (voorheen Twitter)

Cookie-instellingen