Podcast De Energietransitie en Omgevingswet

Samen maken we Nederland stap voor stap aardgasvrij.

Het programma aardgasvrije wijken neemt regelmatig podcasts op. Je wordt meegenomen langs inspirerende voorbeelden van initiatieven en projecten door burgers of beleidsmakers van gemeenten, ministeries of andere overheden. Luister maar eens!

September 2020 - De twee werelden van de Energietransitie en de Omgevingswet. Waar vinden deze werelden elkaar? Hoe kunnen beleidsmedewerkers van deze twee domeinen de verbinding met elkaar vinden, elkaar aanvullen en versterken? En hoe zit het met regelgeving? Meer weten? Luister deze podcast.

Thema

Juridica

Inhoud

Omgevingswet

Aan de hand van de ervaringen van acht gemeenten die dit onderzocht hebben in een pilot, zijn Regina Koning en Maarten Engelberts (Interim adviseur Programma Omgevingswet, VNG) hierover in gesprek met Annemieke van Brunsschot, Programmamanager Omgevingswet en Lian Merckx, Programmamanager Energie, beiden bij de VNG. Evenals met Gerrie Fenten, senior beleidsmedewerker en Bert Naarding, MT-lid bij het Programma Eenvoudig Beter van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, waar de Omgevingswet is gemaakt.  

Beluister de podcast via deze link

Klik op 'Lees meer' voor de transcriptie van deze podcast. 


00:00:00
Maarten Engelberts: Welkom bij deze podcast, de podcast van het Programma Aardgasvrije Wijken. We gaan het vandaag hebben over Energie en de Omgevingswet. Wij doen dat vanuit de VNG. Mijn naam is Maarten Engelberts (gespreksleider) en we zitten vandaag bij de VNG in Den Haag. Ik zit hier met een uitgebreid en de energiek gezelschap op het domein van de Omgevingswet en Energie. Ik stel aan u voor Annemieke van Brunsschot, Programmamanager Omgevingswet bij de VNG. Lian Merckx, Programmamanager Energie bij dezelfde VNG. Bert Naarding, MT-lid bij het Programma Eenvoudig Beter van het ministerie van BZK waar de Omgevingswet is gemaakt. Gerrie Fenten, Senior beleidsmedewerker bij het ministerie van BZK en Regina Koning, Projectleider bij het Kennis en leerprogramma Aardgasvrije Wijken.

00:00:44
Maarten Engelberts: We zitten dus met verschillende overheden, uit verschillende domeinen: Omgevingswet en Energie en we zitten hier vol energie.

00:00:50
Maarten Engelberts: Doelstelling van deze podcast is om jullie als gemeente medewerker of als medewerker die buiten de gemeente in zijn of haar werkzaamheden daarmee aan de slag is, weer hernieuwde of hernieuwbare energie te geven om verder te gaan op het vraagstuk energietransitie en de Omgevingswet. Twee werelden die samenkomen.

Waarom doen we eigenlijk deze podcast. Ik geef het woord aan Regina Koning.

00:01:12
Regina Koning: Dank je wel voor deze introductie. Ik ben werkzaam als projectleider binnen het Kennis en leerprogramma op het Thema Juridische (on)mogelijkheden. Binnen dit thema zijn wij bezig om gemeenten zoveel mogelijk mee te nemen nemen in het delen van kennis en het leren van elkaar. Het doel van het Programma is om te leren hoe die wijkgerichte aanpak in dat klimaatakkoord kan worden aangepakt en kan worden opgeschaald. Op basis van de proeftuinen waarvan er nu 27 zijn en waar er dit jaar een aantal bij komen. Het Kennis en leerprogramma is bij de VNG neergelegd in verband met het opschalen van de kennis en leerervaring van de proeftuinen naar 355 gemeenten.

00:02:17
Regina Koning: De reden dat we nu zo bij elkaar zitten is dat de de rapportage van de Pilot gemeenten leerzaam is voor de proeftuinen in het PAW en alle gemeenten die bezig zijn met de aardgasvrij transitie. Hier zal Gerrie Fenten straks wat meer over vertellen.

00:02:49
Maarten Engelberts: Juist dank je wel. Ja, er wordt volop gewerkt, pilots worden uitgevoerd, proeftuinen worden gedraaid. Gerrie kun je ons misschien meenemen in de de aanleiding, want we hebben het vandaag over een aantal pilots die zijn uitgevoerd en ervaringen die ermee zijn opgedaan. Maar kun je ons nog meenemen in dat proces, hoe is dat nou eigenlijk allemaal begonnen?

00:03:07
Gerrie Fenten: Ja, dank je wel Maarten. Zoals eigenlijk iedereen wel weet heeft de energietransitie hele grote gevolgen voor onze woon- en leefomgeving, de fysieke leefomgeving. De windmolens willen we niet in onze voortuin en in onze achtertuin geen zonnepanelen. Die mogen nog wel op het dak, maar niet in de wei. Maar ook als je kijkt naar de transitie in de gebouwde omgeving, dan zal ook daar de omgeving gaan veranderen. De isolatie van woningen leveren een wat andere woning op. Daarbij komen er nog zonnepanelen op het dak en een grote warmtepomp aan de buitenkant van het huis. Onze straat gaat er heel anders uitzien. Als je dat soort verkenningen eigenlijk al heel vroegtijdig weet en als je dan tot de conclusie komt dat er in datzelfde ontwerp klimaatakkoord staat dat alle keuzes hieromtrent door de decentrale overheden moeten worden genomen en uiteindelijk alleen nog maar verankerd hoeven te worden in de instrumenten van de Omgevingswet, dan is het gewoon heel belangrijk om eigenlijk al heel vroeg ervaringen op te doen hoe dat dan moet, hoe wil je dat eigenlijk gaan doen? Daarom hebben we toen besloten om, met de wijsheid van toen, dat niet in de vorm van een theoretische studie te gaan doen, maar een aantal gemeenten te vragen het te gaan doen in de vorm van een pilot. Deze gemeenten hebben ambities op het gebied van energietransitie, ze denken daar al over na. Om de instrumenten van de Omgevingswet te gebruiken, kunnen we de pilot gemeenten een tijdlang daarbij helpen en ondersteunen. We hebben de geselecteerde pilot gemeenten een jaar lang begeleid en ondersteund om zo tot ervaring te komen.

00:04:59
Maarten Engelberts: Dank je wel Gerrie.

00:05:00
Maarten Engelberts: Gerrie heeft de pilot ook intensief begeleid als opdrachtgever. In dit gesprek zullen we Gerrie af en toe vragen om nog wat verder op de één van de acht pilots te reflecteren. Je hebt het over twee domeinen Gerrie, het domein Energie en het domein Omgevingswet. Als ik bij de gemeente vraag: "Wilt u een presentatie geven over Energie en de Omgevingswet", dan komen er vaak twee mensen, één iemand van energie en één iemand van de Omgevingswet. Lian, nu zit jij in het Team Energie als programmamanager. Gemeenten zijn ermee aan de slag in een wetgevingslandschap, wat ook nog volop in beweging is: kunnen gemeenten daar eigenlijk wel mee aan de slag?

00:05:46
Lian Merkx: Nou, dat is een hele goeie vraag en misschien is het ook wel weer een makkelijke vraag. Want of gemeenten het nu misschien kunnen of niet, de gemeenten ZIJN aan de slag met energietransitie. Die gemeenten zijn ook aan de slag met de omgevingswet. Daar zie ik zelf minder van, maar daar zal Annemieke vast wat over vertellen. De energietransitie wordt al jaren door gemeenten opgepakt. Het Klimaatakkoord heeft dat denk ik in een versnelling, misschien ook wel gebracht, maar in ieder geval het gemaakt kort heeft gedaan, is dat het de klokken gelijk heeft gezet van heel veel partijen in Nederland, niet alleen van ons, maar ook van de Provincies, Waterschappen, het Rijk, de Netbeheerders en iedereen om ons heen op wat zijn nou onze ambities? Want we zijn het nou eens geworden over waar we allemaal naartoe streven dat je niet zelf je eigen ambitie met een jaartal gaat bedenken, zoals het vroeger was. Dus de gemeenten zijn aan de slag. Dat betekent wel dat de saamhorigheid wat groter is, want je bent samen hetzelfde aan het doen. Je weet ook samen welke instrumenten je moet gaan inzetten, want dat is allemaal vrij helder. De planning is ook helder, maar er zijn natuurlijk altijd gemeenten die sneller gaan. Er zijn gemeenten die zeggen, ik wacht nog eventjes. Er moet één kanttekening bij geplaatst worden, want ik hoor alle gemeenten eigenlijk wel zeggen dat ze zijn begonnen. We vinden onszelf eigenlijk ook wel heel moedig, want we zijn begonnen aan het uitvoeren van een klimaatakkoord terwijl alle randvoorwaarden die we hadden gehoopt te hebben, er bijna allemaal nog niet zijn. Dus het is ook lerenderwijs energietransitie uitvoeren en hopen dat we snel zorgen dat die wetgeving en alle andere dingen die nog moeten dat die ook gereedkomen, zodat we echt kunnen gaan werken. Maar ik hoor niemand zeggen: we wachten nog eventjes totdat dat er is.

00:07:26
Maarten Engelberts: Dank je wel, ja wachten is sowieso een slechte optie. We gaan denk ik vol vooruit, hernieuwbare energie, een behoorlijke opgave voor gemeenten, om die energietransitie vorm te geven. Nog zo'n opgave voor gemeenten is de omgevingswet dat is een hele mooie opgave vind ikzelf persoonlijk. Bert, jij bent bij het ministerie bezig met die omgevingswet, die naar verwachting op één januari 2022 in werking treedt. De implementatie van die omgevingswet, die heeft ook al heel wat voeten in aarde voor de gemeente, gaat dat nou juist goed samen met de energietransitie, deze opgave, die lian beschrijft of juist niet.

00:08:05
Bert Naarding: Ja ik begrijp die vraag heel goed en wij zeggen ook altijd bij de omgevingswet, het is nogal een werkje en daarmee proberen we het wat kleiner te maken. Maar het is veel werk en ik kan me ook heel goed voorstellen dat het voor gemeenten best wat werk is om het zich eigen te maken. Tegelijkertijd werd net al gezegd, door Lian, er gebeurt al heel veel. Ik zie ook gemeenten die daar met veel energie mee aan de slag gaan. Ook in de crisis- en herstelwet zitten verschillende experimenten, dus die wil is er!

00:08:32
Bert Naarding: Het zijn twee grote opgave die volgens mij goed met elkaar gecombineerd kunnen worden. Energietransitie is een opgave voorbereid op omgevingswet is een mooie uitdaging, maar als je die twee dingen slim combineert dan kun je de instrumenten en de mogelijkheden van de omgevingswet gebruiken om de energietransitie verder uit te werken en vorm te geven. Tegelijkertijd kun je de energietransitie, ook als ze heel mooi concreet voorbeeld gebruiken om je de instrumenten, de mogelijkheden van de omgevingswet eigen te maken.

00:09:01
Maarten Engelberts: Ik heb een liefdesbrief geschreven over energie en omgevingswet die elkaar in de ogen gekeken, ik zag een vonk en de sprankeling, en dat was een jaar of drie geleden. Inmiddels houdt de liefde goed stand. Annemieke, bezig met de omgevingswet implementatie bij gemeenten. Het is een opgave op zich, waar denk jij dat de parels en kansen voor de gemeente liggen?

00:09:26
Annemieke van Brunsschot: Ik zie de energietransitie echt als een schoolvoorbeeld van een opgave waar de omgevingswet voor bedoeld is. Het is een opgave waarmee je de bedoeling van de omgevingswet kunt realiseren en dan denk ik vooral aan het aanbrengen van meer inhoudelijke samenhang tussen verschillende beleidsdomeinen die elkaar raken op het fysieke domein. Nu specifiek op het vlak van energie, op het terrein van het realiseren van meer samenwerking in de regio omdat het echt een opgave is die als gemeente niet alleen aankunt maar die je samen met bestuurlijke partners in de regio moet aanpakken en op het gebied van participatie. De gesprekken met burgers en ondernemers is op dit vlak van groot belang dat het echt een bottom up proces is. Zoals zo mooi te zien is in de pilot van Tilburg en dan kijk ik even naar Gerrie die daar misschien nog wat meer over kan vertellen.

00:10:33
Gerrie Fenten: De pilot Tilburg laat inderdaad zien dat men daar dus heel erg bottom up aan de slag ging. Dus tijdens de keukentafelgesprekken, maar op een gegeven moment kwam men wel tot de conclusie dat je aan sommige keukentafels eindeloos kunt blijven praten en dat je er niet uitkomt. Dan heb je, zoals zij noemden, een stok achter de deur nodig om een juridisch instrumentarium te gebruiken om vooral de mensen elkaar niet in een wurggreep te laten zitten. Dus het was eigenlijk terug redenerend je begint daar waar het heel belangrijk is aan de keukentafel maar op enigerlei moment moet je ook zeggen "ik kom hier niet verder", maak keuzes en gebruik de instrumenten van de omgevingswet en dat was dus echt vooral terug redeneren waar je dan het omgevingsplan voor gebruikt, maar waar je misschien ook al iets beter nog al in de omgeving visie had op kunnen schuiven want dat was handiger geweest voor het omgevingsplan. Dus het is een beetje afhankelijk; hebben de pilot laten zien van waaruit je begint, wat je probleemstelling is, wat je graag wil en welk instrument je dan als beste in kunt zetten.

00:11:50
Maarten Engelberts: Ja heel sterk, ik heb daar zelf bijgezeten en ik zag dat de gemeente echt vol aan de slag gingen met het oefenen en met experts in overleg hoe doen we het het beste en wat ik heb gezien is dat het ze een stuk verder brengt.

00:12:02
Annemieke van Brunsschot: Het voorbeeld geeft zo mooi aan Gerrie en Maarten, om even terug te komen op jouw liefdesbrief. Dat het echt vooral, om alvast vast even de tip mee te geven, zaak is om dit dus binnen je eigen gemeente op te zoeken. Dus als je bezig bent met die energietransitie, ga dan vooral even op zoek naar je counterpart in de gemeente die met die omgevingswet bezig is want hoe eerder je dat doet, hoe beter je het voor elkaar kunt laten werken.

00:12:30
Maarten Engelberts: Juist, het hangt er vanaf waar je begint hè. Begint het op nationaal niveau of begint het aan die keukentafel en daar zit van alles tussen die nationale opgave en die lokale keukentafel en daartussen ontmoeten die teams elkaar. Lian, die samenhangen de benadering van die omgevingswet, dat het allemaal integraal en samenhangend moet en die toch eigenlijk sectoraal ingestoken opgave van de energietransitie. Kan dat eigenlijk wel samen?

00:13:00
Lian Merkx: Mooi dat je het zo zegt Maarten, want ik vind het altijd grappig als mensen de energietransitie sectoraal noemen, want ik denk altijd er is niks waar alles zo vreselijk met elkaar te maken heeft en waarvan we nachten van wakker liggen, als de energietransitie. Het is allemaal groots en meeslepend en echt niet zo simpel als een stukje van een sector. Ik weet dat de mensen die aan de energietransitie werken denken, ja en ik moet al verbinden aan die woning aan die burger, dat moet dan aan de ruimtelijke ordening, want ik moet ook nog aan de infrastructuur doen. Ik moet ook nog helpen bij de energiebesparing van de industrie waar dat nodig is. Ik moet met m'n boeren praten, want ik wil daar niet alleen maar Zon op dat land neerleggen, maar ik wil eigenlijk ook nog dat we daar droge voeten houden en ik wil dus eigenlijk dat de uitstoten en de gassen uit die bodem niet de lucht in gaan, hoe gaan we dat allemaal doen? Dus wij voelen dit vanuit energietransitie al als best een integraal vraagstuk en de insteek die we nu kiezen bij de uitvoering is, en de omgevingswet is daar denk ik een mooi instrument bij, dat we eigenlijk de energietransitie in een aantal instrumenten hebben gegrepen om ook als hulpstukken te dienen voor de uitvoering van het klimaatakkoord. In de instrumenten in dat instrumentarium zie je ook dat gemeenten en provincies en waterschappen ook echt wel de thematiek bij elkaar weten te brengen. Bijvoorbeeld de regionale energiestrategieën waar ook echt wel gekeken wordt naar een bredere agenda. Je ziet het al vaak in die wijken, waar gemeenten ook proberen, en dan ga ik hem nog breder trekken, ook sociale vraagstukken meenemen in hun wijkaanpakken, want je kan bijna niet anders. Ik zie wel dat ze zeggen: laat ons dat in ons eigen tempo doen, want soms is het gewoon nodig dat je eerst even nadenkt over de techniek of soms is het nodig dat je eerst aan de keukentafel zit. Maar vergeet het niet houd in je achterhoofd dat we het niet simpeler kunnen maken, maar wellicht wel een beetje makkelijker. En ik hoop eigenlijk dat de omgevingswet ons daarbij kan helpen dat transitievisie is een instrument in al die dingen in het klimaat ten kosten, instrumenten, maar dat de omgevingswet ons zou kunnen helpen om het simpeler te maken Dat die collega's van de omgevingswet kunnen helpen met; we hebben tools die we kunnen ontwikkelen en we hebben gezegd, het moet wel omgevingswetproef zijn wat we doen in de energietransitie. Dus je moet wel opletten dat je het doet volgens de regels. Wat ik weet van de omgevingswet, daar weten Bert en Annemieke veel meer van, helpt het je vooral en zitten daar instrumenten in die heel goed passen bij hoe wij nu de energietransitie aanvliegen namelijk eerst gewoon stappen zetten, visie vormen. Je gaat niet meteen uitvoeren. Je gaat eerst gewoon nadenken over wat je doet en volgens mij pas dat.

00:15:35
Maarten Engelberts: Dank je wel ja, het zijn er ook in feite twee samenhangende benaderingen die bij elkaar komen en dan allebei met hun eigen actoren, deels ook dezelfde actoren, met hun eigen tempo, dus met respect voor elkaars tempo. En dan elkaar opzoeken, dat is de uitdaging. Dat hebben we ook in die pilot gezien, ook weer samen met netbeheerders en het bedrijfsleven denk ik. Terug naar die omgevingswet en die pilot. Annemieke; we hebben dat bij verschillende gemeenten gezien, hoe ze aan de slag gaan met instrumenten van de omgevingswet. De gemeenten zijn er mee aan de slag gegaan met het programma, met de omgevingsvisie kun je daar iets over vertellen.

00:16:14
Annemieke van Brunsschot: Ja, natuurlijk, het is inderdaad wat Lian schetst ook voor de wereld van de omgevingswet is het echt een zoektocht om eerst die instrumenten een beetje in de vingers te krijgen. Want wat is nou een omgevingsvisie? Wat moet daar nou wel en niet in komen te staan? En vooral wat is nou een omgevingsplan en hoe anders werkt dat dan een bestemmingsplan? En het feit dat je daar alleen al de ruimtelijke ordeningsregels en de milieuregels in moet integreren, is eigenlijk al een opgave opzich. Laat staan dat je dat plan natuurlijk nog gaat gebruiken om bijvoorbeeld aardgasvrije wijken te realiseren, maar daar is het wel voorbedoeld en zo kun je het wel gebruiken. In dit kader springt voor mij de pilot in Zoeterwoude er uit. Die constateren dat er eigenlijk een soort beleidsgat is tussen de RES en het omgevingsplan. Als ikzelf zo door de oogharen naar de beide instrumentarium kijk dan valt mij inderdaad wel op dat de RES eigenlijk een beetje tussen de omgevingvisie en het omgevingsplan inhangt. Dan zie je dat het dus net niet helemaal op elkaar past. Dat geeft ook niet en ik denk dat daar inderdaad het nieuwe Omgevingswet instrumenten programma een mooie rol in kan vervullen. Dat is nog een relatief onontgonnen instrument. We moeten echt ontdekken hoe dat werkt en dat wordt dus concreet als je dat toepast op een inhoudelijk onderwerp. Daar zijn ze in Zoeterwoude mee aan de slag gegaan. Dus daar liggen volgens mij een mooie kansen.

00:17:54
Maarten Engelberts: Juist mooi, het beleidsgat tussen de energietransitie, de RES opgave en de omgevingswet. We vullen dat beleidsgat met het programma. Ik weet dat Gerie, daar ook mee bezig is om daar nog vervolg aan te geven. Ik kijk ook even naar Bert. Dat programma is dat nou inderdaad het ei van Columbus.

00:18:13
Bert Naarding: Het ei van Columbus dat is wel meteen weer heel groot, maar ik denk dat het wel een heel mooi instrument is dat past bij de vertaling van, en toch nog iets abstracter en op hoger niveau van de RES. Je concrete doelen die je als gemeente voor ogen hebt, die instrumenten die je daar bij in wilt zetten en ook met wie je dat wil gaan doen en doe dat niet alleen achter het bureau. Maar ook aan de keukentafel, dus betrek ook de omgeving bij de inrichting van die leefomgeving. In dat opzicht past het programma daar heel goed bij. Het is ook een relatief veilige en mooie omgeving, want je kunt in je programma best concreet ideeën en maatregelen ontwikkelen zonder dat dat meteen tot aanspreek bij derde leidt voor nadeelcompensatie. Dus je kunt iets bedenken zonder dat dat meteen een donderwolk boven je hoofd hangt. Het fijne van een programma is ook dat je het allemaal bij elkaar zet, alle maatregelen die je zelf als gemeente wilt nemen. Het kan ook je lijstje, je richtingwijzer zijn richting andere overheden. Wat heb je van een provincie nodig? Wat heb je van het rijk nodig om dat deel dat gemeenten overstijgend is in te vullen? Nou, dan noem ik er nog eentje en dan hou ik op met alle voordelen, want ik zal straks ook nog een kleine waarschuwing geven. Als je dit programma zet, kun je het ook goed monitoren. Je hebt je eigen acties, je kunt ze aanvinken, je kunt ze bijhouden, lig je nog op koers of niet. Het werd net ook gezegd; ga niet meteen aan de slag, het begin ook met nadenken. We hadden het net over het beleidsgat, ik kan me goed voorstellen dat als gemeenten al duidelijk voor ogen hebben, ook in een document dat ze een visie hebben dat ze vrij snel met een programma aan de slag gaan. Maar als er gemeenten zijn die nog niet meteen een visie hebben op het geheel of op het energietransitie, kan ik me ook voorstellen die nog even een stapje terug doen en met de visie aan de slag gaan en pas daarna met een programma komen.

00:20:06
Maarten Engelberts: Precies, beleidsuitgaven invullen met voor een vrije documenten in een veilig ruimte. Ja, want een donderwolk is wel het laatste wat we kunnen gebruiken in deze liefdesbrief relatie moet misschien ja roze wolk is, ook weer zijn wat een realistische benadering zijn. Gerrie, hebben de pilots ook laten zien dat dat programma een werkbaar instrument kan zijn?

00:20:30
Gerrie Fenten: Jazeker, ik denk dat we in dit geval zeker het de gemeente Goes daar een heel mooi voorbeeld van is. De gemeente Goes, stelde direct wij gaan het programma maken en dat gaan we ook voor een wijk doen. Toen ontstond er discussie over wat is dat programma dan eigenlijk, zeker als je weet, zoals Lian net al vertelde, we hebben een heleboel andere opgaven in een wijk en daar gaan we dan toch de energietransitie mee koppelen. Dus het was een wijk waar ook het nodige aan onderhoud van woningen gedaan moesten worden en ook de openbare ruimte moest toch even opnieuw worden ingevuld en zo waren dan ook een heleboel andere opgaven. Het was wel meteen de zoektocht als je daar dan de energietransitie in meeneemt. Wat neem je dan van de energietransitie mee in zo'n concrete wijk? Want er waren afspraken gemaakt, zeker in dit geval over hoe men om zou gaan met Zon in Zeeland, want Goes maakt onderdeel uit van de provincie Zeeland en in de provincie was de afspraak gemaakt dat de gemeenten verantwoordelijk zijn voor het realiseren van Zon. Dus hoe ga je dan een sectorale opgave koppelen in een bepaalde wijk om daar een programma van te maken en wordt dan Zon het belangrijkste? Of wordt het aanpassen van de openbare ruimte het belangrijkste? In die worsteling is de gemeente Goes terechtgekomen en toen hebben ze eigenlijk, even los van het programma, begonnen met een canvas op te stellen? Nou, laten we nou eerst maar eens even kijken wat we eigenlijk allemaal precies in deze wijk willen om vervolgens dan weer terug te gaan, dit zijn de keuzes die we moeten gaan maken. Alleen die hebben we niet meer meegekregen in de pilot dus welke keuzes gemaakt hebben weten we nog niet.

00:22:21
Maarten Engelberts: Precies en zo blijven denk ik ook nog met elkaar aan de slag. De beleidswolk, die moeten we natuurlijk ook voorkomen – over wolken gesproken, donderwolken roze wolken en beleidswolken. Het nadeel van de beleidswolk kan zijn de omgevingvisie, het omgevingsvisioen maak het eens concreet! Welke maatregelen gaan we treffen om die energietransitie een stap verder te krijgen. In dat verband, ook gelet op de tijd, komen we op de aanbevelingen terecht. Ik ga nog even een rondje doen. Wat als je hier nu als gemeente bij aan de slag bent of als netbeheer of als onderdeel van het bedrijfsleven? Wat zouden jullie de luisteraar nog mee willen geven aan de concrete actiepunten Lian.

00:22:58
Lian Merkx: Er zijn er al een paar genoemd, denk ik, die we belangrijk vinden. Maar die herhaal ik nog even omdat dat misschien ook wel de grote aanbeveling is. Zorgen dat je intern in je eigen organisatie verbinding legt tussen de domeinen en dan, in dit geval, doe vooral eerst de mensen van de omgevingswet. De mensen die bij ruimtelijke ordening zitten, dat zijn toch ook je vrienden en ook zij zouden naar jou toe moeten komen. Daar gaat dan Annemieke allemaal voor zorgen dat dat goed komt. Maar ik zou er nog wel iets aan toe willen voegen. Denk goed na over waar welk instrument van de omgevingswet je gebruikt bij de instrumenten die je vanuit het klimaatakkoord krijgt. Ze kunnen, heel mooi samenvallen, je kan ze ook goed naast elkaar gebruiken. Weet dat het allerbelangrijkste is en dat hoort bij de omgevingswet en hoort bij de energietransitie, dat je eerst goed na hebt gedacht en dan dingen moet hebben uitgedacht en met je burgers en je partners moet hebben gesproken voordat je dingen gaat echt gaat concretiseren en opschrijven. Wat dat betreft past het goed bij elkaar. Dus neem de tijd om dat te doen, want draagvlak is in zowel de energietransitie als de omgevingswet één van de belangrijkste dingen!

00:24:11
Maarten Engelberts: Dank je wel. Annemieke, mag ik jou vraag: wat zou je de luisteraar mee willen geven aan concrete actiepunten.

00:24:17
Annemieke van Brunsschot: Ja, ik ben het natuurlijk helemaal eens met de tip die Lian geeft. Dat begrijpen jullie. Wat wij daar vanuit het programma omgevingswet aan kunnen doen is steeds de maatschappelijke waarde van de omgevingswet onder de aandacht brengen. Dat die vooral waardevol wordt op het moment dat je hem toepast, op dit soort inhoudelijke thema's en vraagstukken en dat je dat samen moet doen. Het nadenken organiseren binnen de gemeente, maar vooral ook met de omgeving samen ontdekken wat er mogelijk is. Kies daarvoor een zo concreet mogelijk onderwerp. Kijk bijvoorbeeld naar hoe ze dat in Zuidwest Friesland hebben gedaan rondom geothermie. Dat maakt het meteen wat tastbaarder en ik zou zeggen, ga op date!

00:25:08
Maarten Engelberts: Aan de slag met concrete producten voor ogen. Bert, over daten gesproken...

00:25:15
Bert Naarding: Er is natuurlijk al veel gezegd en in dat opzicht misschien het gras ook al een beetje voor de voeten weggemaaid. Maar als ik er dan nog aan toe zou mogen voegen, het maakt mij niet zo heel veel uit als je aan de slag gaat of welk instrument je nou als eerste mee gaat beginnen als gemeente. Maar doe het gewoon op een manier die ook Omgevingswet proof is. Dus als je nu het slim inricht je visie of je programma als je dat nu al goed doet dan wordt dat straks via het overgangsrecht, wordt dat automatisch ook een programma om een visie onder de Omgevingwet. Dan heb je gewoon goed werk gedaan en dan heb je twee opgave, twee vliegen in één klap. Dat is een praktische manier om toch twee van deze uitdagingen enigszins behapbaar te maken.

00:25:57
Maarten Engelberts: Dank je wel. Nou, we kunnen allemaal met hernieuwbare energie aan de slag Gerrie, je hebt die pilots meegemaakt. Heb jij nog gerichte acties die je aan de gemeenten of de luisteraars mee zou willen geven?

00:26:10
Gerrie Fenten: Ja, waar eigenlijk de pilots mee begonnen, dat staat nog steeds recht overeind, oftewel de energietransitie blijft gewoon grote consequenties houden voor de voor de leefomgeving. Dus bij alles wat je wil of het nou om aardgasvrije wijken gaat, om het aanleggen van een warmtepijp of het plaatsen van zonnepanelen of windmolens, kijk heel erg goed waar het gerealiseerd moet worden. We hebben geen lege plekjes in Nederland, dus ergens zal er altijd een conflict of een combinatie zijn, met wat er al in de omgeving is. Dat kan in je eigen gemeente zijn, maar dat kan ook in de naburige gemeenten. Dus ook mijn boodschap zou zijn: kijkt niet alleen naar je eigen gemeente, zeker ook niet voor de aardgasvrije wijken, maar ook dat je in naburige gemeenten en zeker als er ook nog pijpen aangelegd moeten worden die dwars door een aantal gemeenten heengaan. Dus vanuit de opgave voor de energietransitie en vertalen naar waar je denkt dat het kan gebeuren en ook vanuit dat denken waar het gaat gebeuren, kijken wat er nog meer in die omgeving is en hoe je daar dus via de instrumenten van de omgevingswet heel gedetailleerd of globaal zaken van gaat vastleggen.

00:27:24
Maarten Engelberts: Dank je wel. Lian?

00:27:28
Lian Merkx: Ik denk, we hebben het hele tijd, maar over die pilots en ze zijn natuurlijk niet allemaal langsgekomen. Ik wil nog wel even benadrukken dat die informatie gewoon beschikbaar is. Dus er is een uitgebreid rapport, maar er zijn ook makkelijkere manieren om daarbij te komen. Er is vast ook contactinformatie van de gemeenten die dit proces al hebben geprobeerd door te lopen en met allerlei soorten wisselende resultaten van leerprocessen. Dus neem ook vooral contact op met die gemeenten en ik wil het nog even benadrukken, het leereffect.

00:28:00
Maarten Engelberts: Precies met die vraag wilde ik naar Regina toe, want je bent nog weinig aan het woord geweest, maar je hebt dit gesprek gehoord en inderdaad luisteraars zullen ook behoefte hebben aan vervolgvraag, er is veel informatie, op de website van kennis en leerprogramma te vinden. Waar kunnen de luisteraars terecht, als ze nu aan de slag willen.

00:28:17
Regina Koning: Heel goed dank je wel Maarten. Fantastisch dat jullie dit konden doen en mooi dat we dit zo konden doen vanuit het kennis en leerprogramma aardgasvrije wijken. Graag wil ik nog meegeven aan gemeenten, er is inderdaad veel te vinden. We hebben een programma aardgasvrije wijken met een website, daar is heel veel informatie te vinden tevens staat er op de website van de VNG heel veel informatie over de omgevingswet. Eenvoudig beter, aan de slag met de omgevingswet is ook veel informatie te vinden. We zetten het allemaal bij deze podcast op de website, zodat het makkelijk te vinden is en ook de rapportage. Daarbij wil ik nog meegeven, ik geef verschillende sessies vanuit mijn thema binnen het kennis en leerprogramma. Het is niet alleen voor juristen, dus altijd welkom en daar hoor ik hetzelfde wat hier ook is gezegd. Weet elkaar te vinden op de werkvloer, weet degene te vinden die met de omgevingswet bezig zijn. Er is zoiets als een omgevingstafel en daar mag ook Energie voor uitgenodigd worden. Dat is een hele belangrijke, dus weet elkaar te vinden. Ook bij die omgevingstafel de mensen die daar mee bezig zijn, weet dan dit speelt en dat dit heel belangrijk is om mee te nemen.

00:29:38
Maarten Engelberts: Dank jullie wel en zo geven met elkaar nieuwe energie aan de omgeving en geven de omgevingswet nieuwe energie. Bedankt voor het luisteren en graag tot de volgende podcast.

 

Afbeeldingen

Cookie-instellingen