We raden je aan om in deze stap te gaan verkennen wat de transitievisie warmte is, wat het kan gaan opleveren, welke kenmerken de transitievisie warmte heeft en hoe je er als gemeente invulling aan wilt geven. Ook is het belangrijk om in de verkenning na te denken hoe je invulling wilt geven aan de eigen regierol in het proces om te komen tot een transitievisie warmte.
Wat is de opgave?
Tijdens de verkenning onderzoek je de huidige situatie van de energietransitie in het algemeen: industrie, mobiliteit, landbouw en gebouwde omgeving. En specifiek de aardgasvrijtransitie in je gemeente. Hierin beschrijf je wat jouw gemeente al doet op gebied van de verduurzaming van de gebouwde omgeving en wat er nog te realiseren is. In sommige gemeenten ligt bijvoorbeeld al een warmtenet of zijn er al veel isolatiemaatregelen genomen. Ook beschrijf je de ligging van je gemeente en welke (on)mogelijkheden dit meebrengt. In landelijk gebied sta je als gemeente voor andere uitdagingen dan in verstedelijkt gebied. Daarnaast kun je in deze fase aan de slag met het peilen van draagvlak en bewustwording: zijn er bijvoorbeeld al bewoners of gebouweigenaren actief en bereid om te verduurzamen, of moet de bewustwording nog op gang komen?
Verbinden van opgaven
De wijkgerichte aanpak biedt kansen om meerdere opgaven slim aan elkaar te verbinden. Sommige gemeenten benutten het aardgasvrij maken van een wijk voor een integrale aanpak gericht op stedelijke vernieuwing. Het is daarom aan te raden om te verkennen wat de bredere gemeentelijke ambities zijn, hoe al deze opgaven zich tot elkaar verhouden en elkaar wellicht kunnen versterken.
Hoe wil je invulling geven aan de regierol bij het opstellen van de transitievisie warmte?
Je kunt als gemeente op verschillende manieren invulling geven aan de regierol in het proces om te komen tot een transitievisie warmte. Afhankelijk van de strategische rol die de gemeente kiest zijn er verschillende manieren om de interne en externe organisatie vorm te geven. Het zegt ook veel over hoe je als gemeente bewoners en stakeholders betrekt en welke invloed je hen geeft. Belangrijk is dat een aangenomen rol in de loop van het proces kan wijzigen omdat blijkt dat iets anders nodig is.
Afwegingskader
De Argumentenfabriek heeft in opdracht van het Kennis- en Leerprogramma (KLP) en in samenwerking met gemeenten een afwegingskader opgesteld om gemeenten te helpen bij het kiezen van een strategische rol. De keuze is onder andere afhankelijk van inhoudelijke afwegingen, de wijze waarop de gemeente wil omgaan met de omgeving en de beschikbare capaciteit en financiële middelen. Op basis van de verschillende variabelen is een groot aantal varianten van de regierol mogelijk. Door de Argumentenfabriek zijn vier typische rollen uitgewerkt: de afwachtende regisseur, de procesregisseur, de sturende regisseur en de integrale regisseur. Een gemeente kan uiteraard andere rollen of een combinatie van rollen kiezen. Bij de vier varianten gaat het uitdrukkelijk om rolopvattingen en niet om ambitieniveaus. Deze varianten zijn bedoeld ter inspiratie en om binnen de gemeentelijke organisatie het gesprek aan te gaan over de invulling van de regierol.
Bekijk het afwegingskader
Hoe wil je het gaan organiseren en realiseren?
Ook denk je in de verkenning na over de organisatie die nodig is om tot een transitievisie warmte te komen. De strategische keuze over hoe je als gemeente invulling wilt geven aan de regierol bij het opstellen van de transitievisie warmte kan van invloed zijn op hoe de organisatie daarop wordt ingericht. Je gaat dieper in op vragen als: Wie moeten er deelnemen in het project/programmateam binnen de eigen gemeente? Welke stakeholders wil je betrekken en wanneer in het proces? Wat is een geschikte organisatiestructuur? Hieronder vind je een uitwerking van de invloed die de verschillende varianten van de regierol kunnen hebben op de interne en externe organisatie.
Lees meer over de organisatie-inrichting
Handreiking voor lokale analyse
De Handreiking voor lokale analyse kan daarnaast helpen bij de verkenning welke stakeholders betrokken kunnen worden. Deze wordt is door het Expertise Centrum Warmte (ECW) aangeboden om het proces te ondersteunen bij de stappen analyse, afstemmen en afwegen.
Bekijk de handreiking voor lokale analyse
Rol netbeheerder
Voor nadere informatie over de taken en de (mogelijke) rol van de netbeheerder in de wijkgerichte aanpak, zie het Informatiepakket transitievisie warmte van Netbeheer Nederland.
Bekijk het informatiepakket